Samochody elektryczne są coraz częściej postrzegane jako alternatywa dla samochodów spalinowych, które mają negatywny wpływ na klimat i jakość powietrza. Jednak czy samochody elektryczne są naprawdę tak ekologiczne, jak się wydaje? Czy to jedyne rozwiązanie dla przyszłości transportu? W tym artykule postaram się odpowiedzieć na te pytania, bazując na najnowszych raportach i badaniach naukowych.
Zacznijmy od wpływu samochodów elektrycznych na zmiany klimatu. Według raportu Europejskiej Agencji Środowiska (EEA) z 2023 roku, samochody elektryczne w całym swoim cyklu życia emitują od 2 do 3 razy mniej gazów cieplarnianych niż samochody spalinowe. Oznacza to, że uwzględniając nie tylko emisje podczas jazdy, ale także produkcję, w tym wytworzenie baterii, oraz późniejsze złomowanie, samochody elektryczne są zdecydowanie lepszym rozwiązaniem dla klimatu. Co więcej, korzyści te będą się zwiększać wraz z rozwojem energetyki odnawialnej, która będzie dostarczać coraz więcej czystej energii elektrycznej do ładowania pojazdów. EEA szacuje, że w 2050 roku, gdy z europejskiego miksu energetycznego zostanie wyparty węgiel, emisje samochodów elektrycznych będą o 73 procent niższe niż samochodów spalinowych.
Jednak zmiany klimatu to nie jedyny problem środowiskowy związany z transportem. Ważne są także kwestie zdrowia ludzi i ekosystemów, które mogą być zagrożone przez toksyczne substancje wydzielane podczas produkcji i użytkowania pojazdów. W tym aspekcie samochody elektryczne nie wypadają tak dobrze jak w przypadku emisji gazów cieplarnianych. Badania pokazują, że dodatkowe wydobycie metali (miedź, nikiel, kobalt i inne) i produkcja energii powodują, że wskaźniki toksyczności elektryków są około trzy razy wyższe niż samochodów spalinowych. Nawet przejście na odnawialne źródła energii nie powoduje zrównania elektryków z samochodami spalinowymi. Z drugiej strony patrząc przejście na samochody elektryczne w Europie spowoduje ograniczenie emisji tlenków azotu przez auta i prawdopodobnie oczyści powietrze w miastach, bo elektrownie znajdują się głównie poza nimi.
Aby jednak obniżyć duży wpływ produkcji aut elektrycznych na środowisko, konieczne będzie przechodzenie na odnawialne źródła energii i walka o obniżanie zawartości metali w ogniwach elektrycznych. Ponadto ważna jest kwestia gospodarki o obiegu zamkniętym, która polega na ponownym użyciu, regeneracji produktów i recyklingu. Samochody elektryczne zawierają wiele metali i innych kluczowych surowców, przy przetwarzaniu których zużywa się duże ilości energii, a do ich produkcji wykorzystywane są czasami substancje toksyczne. W związku z tym, jeżeli potrafimy je odzyskać z istniejących już samochodów i ponownie wykorzystać, stanowi to dużą korzyść. Jeżeli weźmiemy cały element, taki jak akumulator, i wykorzystamy go do innych zastosowań, może to faktycznie przyczynić się do znacznego ograniczenia wpływu na środowisko.
Podsumowując, samochody elektryczne mają znacznie mniejszy wpływ na klimat niż samochody spalinowe, ale większy na zdrowie i ekosystemy. Aby zmniejszyć ten wpływ, należy dążyć do zwiększenia udziału energii odnawialnej w produkcji i ładowaniu pojazdów, obniżania zawartości metali w bateriach i silnikach elektrycznych oraz promowania gospodarki o obiegu zamkniętym. Samochody elektryczne nie są więc jedynym rozwiązaniem dla przyszłości transportu, ale mogą być jego ważnym elementem, jeśli będą odpowiednio zarządzane i wspierane przez politykę środowiskową.